Zasady eksploatacji kwasowych baterii trakcyjnychKwasowe baterie trakcyjne Stosunkowo czêsto w trakcie prac serwisowych spotykamy siê z przyk³adami niew³a¶ciwego u¿ytkowania baterii. Odpowiednia eksploatacja sprowadza siê do przestrzegania zaledwie kilku bardzo podstawowych zasad, a korzy¶ci w porównaniu do poniesionej pracy okazuj± du¿o wiêksze. W³a¶ciwy prostownik Przede wszystkim upewnijmy siê, ¿e u¿ywany do ³adowania prostownik jest dobrze dobrany do danej baterii. Ma to kluczowe znaczenie zw³aszcza bior±c pod uwagê fakt, ¿e ¶rednio bêdziemy go pod³±czaæ do danej baterii ponad 1000 razy. Niew³a¶ciwa charakterystyka prostownika przeznaczona do innego rodzaju akumulatora skraca ¿ywotno¶æ baterii, a nawet mo¿e doprowadziæ do jej szybkiego zniszczenia. Sprawd¼my tak¿e, czy ampera¿ prostownika zapewnia nam odpowiedni czas ³adowania a jednocze¶nie znamionowa pojemno¶æ baterii mie¶ci siê w jego zakresie. Informacjê o charakterystyce i zakresie obs³ugiwanych pojemno¶ci wraz z czasem ³adowania powinni¶my ³atwo odnale¼æ na tabliczce znamionowej prostownika. Istotna jest tak¿e w³a¶ciwa biegunowo¶æ przy wtyczce oraz napiêcie znamionowe prostownika, a dok³adniej to, czy na pewno odpowiada napiêciu baterii. £adowanie baterii Pod³±czaj±c prostownik do baterii nale¿y upewniæ siê, ¿e prostownik jest wy³±czony - w³±czenie powinno nast±piæ dopiero po pod³±czeniu do niego baterii. Podobnie postêpujemy przy od³±czaniu baterii od prostownika - najpierw upewniamy siê, ¿e prostownik jest wy³±czony. Podczas ³adowania nie nale¿y otwieraæ ani wyjmowaæ korków do ³adowania. Dodatkowo, aby nie dopu¶ciæ do gromadzenia siê gazów w zamkniêtej przestrzeni nad bateri± nale¿y pozostawiæ j± otwart± i umo¿liwiæ swobodny przep³yw powietrza. Nie bez znaczenia jest tak¿e temperatura akumulatora. Przed rozpoczêciem ³adowania temperatura baterii kwasowej nie powinna byæ wiêksza ni¿ 45 stopni C. Podczas ³adowania temperatura baterii mo¿e wzrosn±æ o ok. 10 stopni C. Jednak jedn± z podstawowych zasad towarzysz±cych ³adowaniu baterii powinno byæ dopilnowanie, aby odby³o siê ono do koñca. Przerywaj±c ³adowanie baterii przed zakoñczeniem ostatniej fazy niestety w prosty sposób skracamy jej ¿ywotno¶æ. Eksploatacja Nie nale¿y roz³adowywaæ baterii powy¿ej 80% jej ca³kowitej pojemno¶ci. Po takim roz³adowaniu - je¶li siê ju¿ zdarzy - powinni¶my przeprowadziæ ³adowanie wyrównawcze, najlepiej poprzedzone ³adowaniem odsiarczaj±cym, które oferuj± tylko prostowniki z najwy¿szej pó³ki np. seria prostowników Hawker PowerTech i LifeTech (zobacz wiêcej). W miarê mo¿liwo¶ci powinni¶my unikaæ przechowywania baterii roz³adowanej, a przy d³u¿szych okresach nieu¿ytkowania ³adujmy j± przynajmniej raz w miesi±cu. Wbrew powszechnemu mniemaniu, aby wyd³u¿yæ ¿ywotno¶æ baterii nie trzeba jej roz³adowywaæ do koñca. Najlepiej ³adowaæ bateriê po ka¿dym dniu pracy, nawet je¶li jest ona roz³adowana tylko w czê¶ci. Korek baterii - poziom uzupe³niania cieczy Na pewno jednak w zachowaniu baterii w dobrej kondycji pomo¿e regularna kontrola elektrolitu - przynajmniej raz w tygodniu. Wodê nale¿y uzupe³niaæ zawsze po ³adowaniu. Jej zbyt wysoki poziom mo¿e spowodowaæ wyciek, dlatego istotnym jest, aby uzupe³niania cele (ogniwa) w³a¶ciw± ilo¶ci± wody. W tym celu stosuje siê wy³±cznie wodê destylowan± lub zdemineralizowan±. Ciekawym rozwi±zaniem u³atwiaj±cym obs³ugê s± baterie Hawker Water less (zobacz wiêcej). Baterie te uzupe³nia siê w wodê co 4 do 13 tygodni w zale¿no¶ci od sposobu ³adowania. Dodatkowo baterie Hawker Water less wyposa¿one s± w sygnalizator poziomu elektrolitu, który zapobiega u¿ytkowania akumulatora przy zbyt niskim poziomie wody. Sygnalizator poziomu elektrolitu Z kolei przynajmniej raz w miesi±cu, a je¶li s± warunki to czê¶ciej, przeprowadzamy ³adowanie wyrównawcze. Jest to ³adowanie niskim pr±dem, które za³±cza siê po okre¶lonym czasie po ³adowaniu zasadniczym. Wiêkszo¶æ obecnie stosowanych prostowników posiada funkcjê ³adowania wyrównawczego. Poniewa¿ akumulatory s± wype³nione niebezpiecznymi dla zdrowia kwasami, przy pracy z bateri± nale¿y zachowaæ szczególn± ostro¿no¶æ. Nie wolno paliæ papierosów, u¿ywaæ otwartego ognia, a tak¿e powodowaæ iskrzenia - wszystkie powy¿sze czynniki mog± bowiem doprowadziæ do wybuch ulatniaj±cych siê gazów. Dla w³asnego bezpieczeñstwa wskazane jest tak¿e stosowanie odzie¿ ochronnej: okularów, kwasoodpornych rêkawic, fartuchów i odpowiednie obuwia. Konserwacja Bateria to przede wszystkim urz±dzenie elektrochemiczne. Nale¿y zatem utrzymywaæ j± w czysto¶ci, dbaæ o to, by by³a sucha (usuwaæ zgromadzony p³yn w szczelinach miêdzy ogniwami). Wskazane jest regularne sprawdzanie stanu technicznego i stosowanie odpowiednich narzêdzi do ewentualnych napraw. Pomocna w ocenie stanu baterii mo¿e okazaæ siê poni¿sza tabela. Temperatura % | Gêsto¶æ elektrolitu g/cm3 | 10 | 1,314 | 1,304 | 1,294 | 1,284 | 1,274 | 1,264 | 1,254 | 1,244 | 1,234 | 1,224 | 1,214 | 1,204 | 1,194 | 1,184 | 1,174 | 1,164 | 1,154 | 1,144 | 15 | 1,310 | 1,300 | 1,290 | 1,280 | 1,270 | 1,260 | 1,250 | 1,240 | 1,230 | 1,220 | 1,210 | 1,200 | 1,190 | 1,180 | 1,170 | 1,160 | 1,150 | 1,140 | 20 | 1,307 | 1,297 | 1,287 | 1,277 | 1,267 | 1,257 | 1,247 | 1,237 | 1,227 | 1,217 | 1,207 | 1,197 | 1,187 | 1,177 | 1,167 | 1,157 | 1,147 | 1,137 | 25 | 1,304 | 1,294 | 1,284 | 1,274 | 1,264 | 1,254 | 1,244 | 1,234 | 1,224 | 1,214 | 1,204 | 1,194 | 1,184 | 1,174 | 1,164 | 1,154 | 1,144 | 1,134 | 30 | 1,300 | 1,290 | 1,280 | 1,270 | 1,260 | 1,250 | 1,240 | 1,230 | 1,220 | 1,210 | 1,200 | 1,190 | 1,180 | 1,170 | 1,160 | 1,150 | 1,140 | 1,130 | 35 | 1,296 | 1,286 | 1,276 | 1,266 | 1,256 | 1,246 | 1,236 | 1,226 | 1,216 | 1,206 | 1,196 | 1,186 | 1,176 | 1,166 | 1,156 | 1,146 | 1,136 | 1,126 | 40 | 1,293 | 1,283 | 1,273 | 1,263 | 1,253 | 1,243 | 1,233 | 1,223 | 1,213 | 1,203 | 1,193 | 1,183 | 1,173 | 1,163 | 1,153 | 1,143 | 1,133 | 1,123 | Na³adowanie % | 100 | 95 | 89 | 84 | 79 | 73 | 68 | 63 | 57 | 52 | 47 | 41 | 36 | 31 | 25 | 20 | 15 | 10 | Napiêcie* | 2,15 | 2,14 | 2,13 | 2,12 | 2,11 | 2,1 | 2,09 | 2,08 | 2,07 | 2,06 | 2,05 | 2,04 | 2,03 | 2,02 | 2,01 | 2 | 1,99 | 1,98 | gn="bottom"> 1,99 | 1,98 |